zondag 8 februari 2009

ZOMERSNEEUW


Ik ben geboren in het noorden des lands, waar de klei je 's winters de grond in probeert te trekken. Nu woon ik in een even kleiig gebied: Flevoland. En dat terwijl de bekermossen en rendiermossen (Cladonia's) vooral een zandig terrein prefereren. Gelukkig is echter niet de hele polder uit klei geboetseerd, iets wat veel mensen niet weten. Zo ligt er aan de oostrand van de provincie zand aan de oppervlakte, en die zijn juist daarom nu bebost (want niet geschikt voor de landbouw). Verder is er her en der zand opgespoten om later te worden gebruikt voor woning- en wegenbouw. Bij Lelystad is een klein deel van zo'n zandstortplaats bewaard gebleven: de Houtribhoogte. In zo'n 40 jaar tijd heeft het zich ontwikkeld tot een soort mini-duinlandschap, met duindoornbosjes, duinrozen, slangenkruid en toortsen. En dus ook veel Cladonia's: ik heb er al meer dan tien soorten geteld, waaronder (hoe toepasselijk) Duinbekermos (Cl. pocillum). Verder zijn hier ook de mooie, lichtgrijze kussentjes van het Open Rendiermos (Cl. portentosa) te vinden: het spul dat de rendieren in het hoge noorden van Europa door de winter helpt. De variatie binnen de Cladonia's is overigens enorm, en de schoonheid ervan navenant. Ze uit elkaar halen, is overigens duivels moeilijk en een echte uitdaging voor de korstmos-amateur. Zo dacht ik zelf het Gewoon stapelbekertje in de Houtribhoogte te hebben gevonden. Bij een excursie met echte deskundigen werd ik uit de droom geholpen: het was allemaal 'gewoon' Zomersneeuw: Cladonia foliacea. Hoezo gewoon: Zomersneeuw is buitengewoon mooi en intrigerend. En de naam is voorbeeldig gekozen, want als de blaadjes droog zijn, krullen ze sterk om, zodat de witte achterkant zichtbaar wordt. Een heel veldje vol heeft inderdaad wel wat van een sneeuwtapijt. at overigens wel knisperend uit elkaar valt onder de lompe mensenvoeten als was het spaghetti. Dat is niet zo'n drama als het lijkt, want al die stukjes kunnen weer voor meer Zomersneeuw zorgen. Daarover een andere keer. Eerst even nieuwe Cladonia's zoeken.